Het Hooglied. In de Naardense Bijbel

›› Het Hooglied

Het Hooglied. In de Naardense Bijbel

De Naardense Bijbel is het werk van Peter Oussoren. Hij werkte tweeëndertig jaar aan deze volledige vertaling vanuit het Hebreeuws en het Grieks. Zijn vertaling doet recht aan de muzikaliteit van de teksten - in de synagogen worden zij gezongen. Zij is gebaseerd op een voorleespraktijk. Het is de moeite waard de woorden hardop te lezen. De vertaling is poëtisch, stoer, fysiek. Het is krachtige taal. JHWH wordt consequent de Ene genoemd, en spreekt altijd in de tegenwoordige tijd. De vertaling blijft dicht bij eigen wijze van speken van de Bijbel. Ik bewonder dit werk. Vandaar ook hier het Hooglied - uit de Naardense Bijbel.

Vanaf het begin bij het samenstellen van de canon lag dit 'lied der liederen' de heren redacteuren niet lekker. Het boek was te vaag over God - zijn naam komt er niet in voor en het werd te expliciet erotisch gevonden. Totdat, na een hevige discussie, Rabbi Akiba (gestorven 135 na Chr) de beroemde woorden sprak: 'Geen enkele tijd is gelijkwaardig aan de dag waarop aan Israël het Hooglied werd geschonken; want al de (canonieke) geschriften zijn heilig, maar het Hooglied is het heiligste van allemaal.'

Sindsdien is de verzameling liefdesliedjes op vele manieren gelezen. Voor de Joden bezong dit boek de verbinding van het Joodse volk met de Heer. De Christenen lazen er een allegorische uitdrukking in van het verbond tussen Jezus en de Kerk. Voor de mystici bevatten deze liefdesgedichten de meest geschikte woorden om uitdrukking te geven aan hun innerlijke, intieme omgang met God. Tot aan de zeventiende eeuw is 'het boek van Salomon', zoals het heet, aanleiding geweest voor mystieke commentaren. Daarna wordt er nog weinig naar verwezen. In de vorige eeuw kreeg het boek onder invloed van de feministische theologie weer aandacht.

Het Hooglied is het meest goddelijke boek, juist omdat Gods naam er niet in voor komt. De zogenaamde aardse, zintuigelijke liefde is niet of nauwelijks te onderscheiden van de Liefde Gods, zoals Teresa van Avila eens opmerkte. Hier wordt de verliefdheid bezongen als de hoogste vorm van kennis, ook in stormachtige tijden als de gevoelens verdwijnen of als de Geliefde zich lange tijd niet toont.

Het Hooglied is zeer geliefd bij de mystici en wel vanwege het spreken over de ervaring, de intieme omgang, het pathos van de scheiding, de geheime liefde - alleen in de nacht, het hartstochtelijke zoeken naar de geliefde, en de lofzang op de liefde. Thema's die op de mystieke weg voluit klinken.

Behalve natuurlijk de nieuwe officiële Bijbelvertaling zijn ook zeer de moeite waard:

Hooglied. Vertaald en voorzien van commentaar door Pius Drijvers en Jan Renkema. Ambo. Baarn.1996.

Marcia Falk, the Songs of Songs, a new translation and interpretation, Harper, San Francisco, 1990.

hooglied3

Hooglied

1:1

Lied der liederen, voor Salomo.

1:2

Hij kusse mij
met de kussen van zijn mond,-
want jouw liefkozingen zijn zoeter dan wijn;

1:3

de geur van je oliën is zachter
dan alle balsems,
uitgegoten olie is je naam;
daarom hebben de meisjes je lief!-

1:4

trek mij mee, jou achterna, laten we rennen,-
laat mij komen, o koning, in je kamer:
we zullen juichen en ons verheugen in jou,
dronken van je liefkozingen,
erger dan van wijn;
terecht hebben ze je lief!-
••

1:5

zwart ben ik, maar prachtig,
dochters van Jeruzalem!-
als de tenten uit Kedar,
als Salomo’s tapijten;

1:6

ziet mij er niet op aan
   dat ik zo zwart ben,
dat de zon mij heeft beschenen:
de zonen van mijn moeder
   zijn laaiend tegen mij geweest,
hebben mij bewaakster
   van de wijngaarden gemaakt,
dus kon ik mijn eigen wijngaard
   niet bewaken;

1:7

mijn ziel heeft je zo lief,
meld mij dan
waar jij de schaapjes weidt,
waar je ze in de middaghitte neervlijt!-
want waarom zou ik gesluierd ronddolen
bij de kudden van je makkers?

1:8

‘Als je het niet weet,
o schoonste onder de vrouwen,-
trek dan uit,
volg de sporen van het wolvee
en weid je geitjes
bij de hutten van de herders!’
••

1:9

‘Met de merries voor Farao’s wagens
vergelijk ik jou, mijn vriendin;

1:10

prachtig staan je kaken tussen de kettingen,
rijst je hals op uit de parelsnoeren;

1:11

laten we kettinkjes van goud voor je maken
met stipjes zilver erin!’

1:12

Zolang de koning aan zijn ronde tafel zat
gaf mijn nardus zijn geur;

1:13

een bundeltje mirre is mijn liefste mij,
tussen mijn borsten zal hij overnachten…

1:14

een tros hennabloemen is mij mijn liefste,
in de wijngaarden van Een Gedi!
••

1:15

‘Zie, je bent mooi, mijn vriendin,
zie, je bent mooi, je ogen zijn als duiven!’

1:16

Zie, je bent mooi, mijn liefste, ja lieflijk,
ja ons rustbed is het frisse groen:

1:17

ceders zijn de balken van ons huis,
cipressen onze daksparren!-

hooglied

2:1

ik ben een roos van de Sjaron,
een lelietje van dalen!

2:2

‘Als een lelie tussen de distels,
zo is mijn vriendin tussen de dochters!’

2:3

Als een appelboom
tussen de bomen van het woud,
zo is mijn liefste tussen de zonen!-
zijn schaduw begeerde ik, daarin zit ik nu,
en zijn vrucht is zoet aan mijn gehemelte;

2:4

hij is met mij het wijnhuis binnengekomen
en zijn vaandel boven mij was: liefde;

2:5

hij heeft mij ondersteund
met zijn rozijnenkoeken,
mij gestut met zijn appels,-
want ik was ziek van liefde!-

2:6

zijn linkerhand had hij onder mijn hoofd,
zijn rechter omhelsde mij;

2:7

dochters van Jeruzalem,
ik wil je bezweren
bij de scharen gazellen
of bij de goddelijke hinden op het veld:
wekt de liefde niet, wakkert haar niet aan
voordat zij wil!-
••

2:8

de stem van mijn liefste!-
zie, daar komt hij,
springend over de bergen,
huppelend over de heuvels;

2:9

mijn liefste lijkt wel een gazel
of het bokje van een hinde;
zie, daar staat hij,
achter onze muur,
glurend door de vensters,
loerend door de tralies!-

2:10

aanheffen zal mijn liefste
en tot mij zeggen:
sta op, ga mee, vriendin van mij, mijn schone,
en ga toch mee!-

2:11

want zie, de winter is vergangen;
de stortregen trok weg, is gegaan;

2:12

de bloemen laten zich zien op het land,
de zangtijd is aangebroken;
de stem van de tortel
is weer te horen in ons land;

2:13

de vijg heeft haar eerste vruchtjes gezet,
de wijnstokken in bloei
geven geur;
sta op, ga mee, mijn vriendin, mijn schone,
ga toch mee!-
••

2:14

duifje van mij
in de spleten van de rots,
verborgen in de bergwand,
laat mij je aanzicht zien,
laat me horen je stem,-
want je stem is zo zoet
en je aanzicht is prachtig!-
••

2:15

vangt voor ons de vossen,
de kleine vossen
die wijngaarden verderven,-
en onze wijngaarden staan in bloei!

2:16

Mijn liefste is van mij
en ik ben van hem
die als herder weidt tussen de leliën;

2:17

voordat aanwaait de dag
en de schaduwen zullen vluchten:
draai je om, wil lijken, liefste, op een gazel
of op een bokje van een hinde
op de bergen van Bater!-
••

hooglied 4

Frontpagina van de vertaling van het Hooglied in twee omvangrijke delen door Abraham Hellenbroek (1658 - 1731),Salomons Hoogliet verklaert en vergeestelijckt. Hij zag het Hooglied als een allegorie van de omgang tussen Jezus en de gemeente.

3:1

op mijn legerstee
zocht ik in de nachten,
de geliefde van mijn ziel;
ik zocht hem en ik vond hem niet!-

3:2

‘laat ik toch opstaan
en rondgaan door de stad:
door de straten en de pleinen
zoek ik de geliefde van mijn ziel!’-
ik zocht hem en ik vond hem niet;

3:3

mij vonden de wachters
die rondgaan door de stad:
‘de geliefde van mijn ziel
hebt ge die ook gezien?’-

3:4

nauwelijks was ik aan hen voorbij
toen ik hem vond,
de geliefde van mijn ziel;
ik greep hem vast en liet hem niet los
tot ik met hem aankwam
in mijn moeders huis,
in de binnenkamer
van haar die ooit zwanger was van mij!-

3:5

dochters van Jeruzalem,
   ik wil je bezweren
   bij de scharen gazellen
of bij de goddelijke hinden op het veld:
wekt de liefde niet, wakkert haar niet aan
   voordat zij zelf wil!-
••

3:6

wie is dat
die daar opklimt vanuit de woestijn,
in zuilen van rook,
omwolkt van mirre en wierook,
uit alle poeders van de kramer?-

3:7

zie, het is het bed van Salomo,
met zestig helden
daaromheen,-
uit Israëls helden,

3:8

allen met het zwaard in de vuist
geoefend ten oorlog,-
ieder met zijn zwaard op zijn heup,
tegen wat schrik aanjaagt in de nachten;
••

3:9

een draagkoets
liet hij zich maken, koning Salomo,
uit de boomstammen van de Libanon;

3:10

zijn zuilen heeft hij gemaakt van zilver,
zijn rugleuning van goud,
zijn rijzetel van purper,-
de plek daarvan belegd met liefde
door de dochters van Jeruzalem;

3:11

trekt uit, dochters van Sion,
en ziet koning Salomo aan,-
met de kroon
waarmee zijn moeder hem heeft gekroond
op de dag van zijn bruiloft,
op de dag van zijn hartstochtelijke vreugde!

••

Hooglied 5

4:1

‘Zie, je bent mooi, vriendin van mij,
zie, je bent mooi,
je ogen zijn duiven,
door je sluier heen;
je haar is als een kudde geitjes
die neergolven van Gileads bergland;

4:2

je tanden zijn
als een kudde geschoren schaapjes
die zijn opgeklommen uit de wasplaats,-
alle met tweelingen,
kinderloos is er bij hen géén;

4:3

als een scharlaken snoer zijn je lippen,
je bent prachtig als je praat!-
als een open granaatappel is je keelgat,
door je sluier heen;

4:4

als de toren van David is je hals,
gebouwd met kantélen,-
duizendvoudig is het schild
daaraan opgehangen,
alle harnassen van de heldhaftigen;

4:5

je twee borsten zijn als twee bokjes,
tweelingen van een gazelle,-
die weiden tussen de leliën;

4:6

voordat aanwaait de dag
en de schaduwen zullen vluchten,-
wil ik gaan naar de berg van mirre
en naar de heuvel van wierook;

4:7

alles aan jou is mooi, mijn vriendin,
er is geen vlekje mis aan jou!-
••

4:8

met mij van de Libanon af, bruidje,
kom met mij mee van de Libanon af,-
schouw neer van de top van Amana,
van de top van Senier en Hermon,
vanuit het hol van leeuwinnen,
vanaf de bergen van luipaarden;

4:9

je hebt mijn hart gestolen,
o mijn zuster, mijn bruid,-
mijn hart gestolen
met één blik uit je ogen,
met één ketting om je hals!-